કહેવતો ભાગ ૫

વાચકમિત્રો આજે થોડી નવી કહેવતો.    આકાશ પાતાળ એક કરવા. લાગે તો તીર નહંિ તો તુ ક્કો.આગ લાગે ત્યારે કુવો ખોદવા બેસવુ આંબા આંબલી બતાવવા. ધોળે દિવસે તારા  દેખાઇ જવા.ઉજળુ એટલુ દુધ નહિ. અધુરો ઘડો છલકાય.નવે નાકે દિવાળી. નવરો માણસ નક્કોદ  વાળે.દેવના દોહ્યલા.આભ ફાટે ત્યાં થીંગડુ કયા દેવુ?ટુંડે ટુંડે મતિ ભિન્ન.મણના તુટ્યા પળીએ ન સંધાય.પાણીમાંથી પોરા કાઢવા.લોટમાં લીટા તાણવા.ઉંટના અઢારે ય વાંકા.કાળા અક્ષર કુહાડે માર્યા. ઘેર ઘેર માટીના ચુલા.વટાણા વેરી નાખવા.ન રહે વાંસ ન બજે બાંસુરી.ટાઢા પાણીએ ખસ કાઢવી.પુછતા પંડિત થવાય ને લખતા લહિયો થવાય.વિનાશ કાળે વિપરીત બુધ્ધિ.વિતિપાત શતમુખ.બહુ ડાહ્યા બહુ ખરડાય.ભૂખડી બારસ, ધજાગરો કરવો.દ્રાક્ષ ન મળે ત્તારે ખાટી.કીતાબના કીડા.ગોઠણ સમી જાર.લાખના બાર હજાર કરવા.ચણાના છોડ પર ચડાવવુ.ન બોલ્યામાં નવ ગુણ.વાતોના વડા કરવા ને હોંકારાના તેલમાં તળવા.સો મણ તેલે અંધારુ.પાધડીનો વળ છેડે. વાસીદામાં સાંબેલુ જવુ.સો ગરણે ગાળીને પાણી પીવુ.એક સાંધો ને તેર તુટે.ચપટી ધુળની ય જરુર પડે..વાડ ચીભડા ગળે. રેઢા રાજ પણ જાય.દાણા દાણા પર લખેલુ હોય ખાનારનુ  નામ. નમકહરાન ખાય એનુ જ ખોદે ને જે થાળીમાં ખાય એમાં જ થૂંકે. સોનાની થાળીમાં લોઢાની મેખ.મન હોય તો માળવે જવાય.સમય બળવાન નહિ પુરુષ બળવાન. ગાડુ ભાળી ગુડા ગળે.રાઇનો પહાડ કરવો. રાતે પાણીએ રોવરાવવુ. રાઇના ભાવ રાતે ગયા.ચીભડાના ચોરને ફાંસીની સજા.તાવડી તેકો લઇ જાય.છાંસના માવતર ઢુંકડા.ઘીના ઠામમાં ધી પડી જાય. ઘરનો રોટલો બહાર ખાવો.ટાઢા પહોરના ગપ્પા.દેશ એવો વેશ. ઉંમરલાયક તો આપોઆપ થવાય પણ લાયક થવામાં આખી જિંદગી ઓછી પડે.ધરડા થવુ એટલે ઘટવુ ને વૃધ્ધ થવુ એટલે વધવુ. રામ રાખે એને કોણ ચાખે.પોથીમાના રીંગણા.બકરી કાઢતા ઉંટ પેઠુ. લોહીનુ પાણી કરવુ.કુવામાં હોય તો અવાડામાં આવે.આંધળી ભેંસે મોઢવુ ભાળ્યું. મોઢા પરથી માંખ નઉડે એવુ નમાલુ. ભરબપોરે સુરજ આથમી જવો.મિયા પડે તોય તંગડી ઉંચી.પેટ કરાવે વેઠ. દાઢીમાં હાથ નાખવો.પાણીથી ય પાતળા.. પાપ છાપરે ચડીને પુકારે.પાણી પહેલા પાળ બાંધવી.નાગો નહાય શું ને નીચોવે શું?મોઢાના મોળા. પછેડી પ્રમાણે સોડ તાણવી. ગારાની ગોરને કપાસીયાની આંખો. સિંદરી બળી લાય પણ વળ ન છોડે. લોભીયા હોય ત્યા ધુતારા ભુખે ન મરે. ભીખના હાલ્લા શીંકે ન ચડે.પીઠ તો કોઇ થાબડી  દે પણ છાતી તો માણસની પોતાની જ જોઇએ ને!પારકે ભાણે મોટો લાડુ.વરને કોણ વખાણે? વરની મા.ચોરી માથે સીનાજોરી. ચોરની મા કોઠીમાં મોં ઘાલી  રોવે. ચોર કોટવાળને દંડે.ચોરને ચાર આંખો.નીચી બોરડી સહુ ઝુડે. આંકડે મધ ને માંખો વિનાનુ.અન્ન એવો ઓડકાર. જેના અન્ન નોખા એના મન નોખા.નેવાના પાણી મોભે ચડાવવા.ગામમાં ખોરડુ નહિ ને સીમમાં ખેતર નહિ. માથાના વાળ જેટલુ દેવુ. ગઇ તીથી બ્રાહ્મણ પણ ન વાંચે.વાસી વધે તો કુતા ખાય ને!.ઉતર્યો અમલ કોડીનો.દોડવુ તુ ને ઢાળ મળ્યો. ઉગતા સુરજને સહુ પુજે.બાપના કુવામાં ડુબી ન મરાય.ઉતાવળે આંબા ન પાકે. માંકડને મોં આવ્યુ ને મગને પગ આવ્યા.થોડુ બોલે તે થાંભલા કોરે ને મોળૂ દંહી દાંત પાડે.કડવી તુંબડી કારેલાના વેલે ચડી.લાંબી કસે  ધવડાવવુ.ધણી વિનાના ધરોળ સુના. મુરખ, મકોંડો ને મગર પકડવાનુ જાણે પણ છોડતા ન આવડે, સિંહણનુ દુધ સોનાના પાત્રમાં જ સચવાય. બાર ગાઉએ બોલી બદલાય. સોનાની છરી ભેંટમાં નખાય, પેટમાં ન નખાય. ડાહ્યા ભુલે  ત્યારે આખી ભીંત ભુલે.

સો

ગુજરાતી કહેવતો ૪

પ્રિય વાચકો. આજેથોડી નવી કહેવતો.ખાળે ડુચ્ચા ને દરવાજા મોકળા. બોલે એના બોર વેચાય.જેણે મુકી લાજ એને નાનુ સરખુ રાજ.વાડ ચીભડા ગળે.ડાંગે માર્યા પાણી છુટા ન પડે.વિદ્યા વિહિન નર પશું. ભાગ્યશાળીને ભૂત રળે.કોલસાની દલાલીમાં હાથ કાળા.ડુંગરા દુરથી રળીયામણા.સુરજ છાબડે ઢાંક્યો છુપાતો નથી.જાહેર સંપતિ એ વહેતુ જળ છે. સહુ એમાં હાથ ધોઇ લે.દેર છે પણ અંધેર નથી.ત્રાંબાની તોલડી તેર વાના માગે.પરાધીનને સપનામાં સુખ નહોય.કા ગમ ખાવ ને કા ગોથા, પરાધીન ત્યકિત માટે.કંકાસથી તો
 ગોળાના પાણી સુકાય.       આસાથે કેટલાક રુઢિ પ્રયોગો    પંચની પાનશેરી. ભવની ભવાઇ.સાહેબનો સાળો. સરકારનો જમાઇ,વાતનુ વતેસર.વૈદ્યના ખાટલે.ગામનો ઉતાર.નસીબના આંગળીયાત.હૈયા હોળી.અઠે દ્વારકા.બારેય વહાણ ડુબી જવા. ધરમ ધક્કો.ઉંઠા ભણાવવા.ડેલીએ દિવો કરવો.ખાતર પર દિવો.મુંડેલા ચેલા.ભાંગ્યાના ભેરુ.
ફુલેકુ ફેરવવુ.નાહી નાખવુ.ધરજમાઇ.પાણીથી ય પાતળા.મીઠાની તાણના.કુવાનો દેડકોદેવના દીધેલા.છાપેલા કાટલા.પથ્થરની લકીર.પાંચમાં પુછાવુ.ધરનો મોભ.નવાણીયો કુટાઇ જવો.પારકી છઠ્ઠીનો જાગતલ.બગભગત.રેશમી મોજા નીચે ખરજવુ.સતવાદી હરિચંદ્રનો અવતાર.ે દાનવીર કર્ણ. ફતન દિવાળીયો.સાત ખોટનો.ઘાઘરીયો ધેરો  એટલે ઝાઝી દિકરીઓ.
ધરતી રસાતળ જવી. ધોળે ધરમે ય ના ખપે.ચારે દશના વાયરા વાય.સ્મશાન વૈરાગ્ય.છપ્પરપગી.કરમચંડાળ. ધરમ  કાંટો.છપ્પર ફાડકે.વાળેલ પાનીયાનુ.મગરના આંસુ. શાહમૃગવૃતિ. ઝાંઝવાના જળ.પોલો ઢોલ  વગેરે

ગુજરાતી કહેવતો ૩

વાચકમિત્રો. આજે થોડી નવી વાનગી.     ઘોડા ભાગી ગયા પછી તબેલે તાળા મારવા. બુંદથી ગયેલી આબરુ હોજથી પાછી નઆવે.આબરુના કાંકરા કરવા.ધરતીનો છેડો ઘર.હાથમાં નહિ કોડી ને ઉભી બજારે દોડી.આગે આગે ગોરખ જાગે. અપના હાથ જગન્નાથ.હિંમતે મર્દા તો મદદે ખુદા.ઢાંકણીમાં પાણિ લઇને ડુબી મરવુ.ગરજવાને અક્કલ નહોય.હાથના કર્યા હૈયે વાગે.ટાઢો ચુલો ઉની રાખ દઝાડે પણ એમાથી આગ ન પ્રગટે.આંગળીથી નખ વેગળા.દરિયો તરીને ખાબોચીયામાં ડુબ્યો.આંધળે બહેરુ કુટવુ.છતી આંખે આંધળા.વારા પછી વારો ને સોય પાછળ દોરો.ધૂળમાં કાંકરા ધોવા ને ધુળ પર લીપણ કરવુ.બાપ જેવા બેટા ને વડ જેવા ટેટા.સિંહ બચ્ચા એકે હજારા.આરી આવતા ય ધસે ને જાતા ય ધસે.આંખ જાય ઓડે ને નાક જાય લુહારની કોઢે એટલે ઘડપણ.આંખો બોચીમાં હોવી  એ અભીમાન.માસ્તર મારેય નહિને ભણાવેય નહિ.રાત થોડી ને વેશ ઝાઝા.પારકી આગે તાપણૂ.પાપનો ઘડો ભરાય ત્યારે ફુટે.અંધેરી નગરી ને ગંડુ રાજા.આગળ ઉલાળનહિ ને પાછળ ધરાળ નહિ.ત્રેવડ ત્રીજો ભાઇ.ગાંડાની ગાંઠે ગરથ ટકે કેટલીવાર.?પ્રસુતિની વેદના વધ્યા શું જાણે?સો  સુહારકી એક લુહારકી.અનુભવના ફુલ મોડા આવે.મણના મણ ઉડી જાય ને ડોશી પુણીનો ભાવ પુછે.મીયા ઠેરના ઠેર.પાશેરામાં પહેલી પુણી.ધકેલ પંચા દોઢસો.શંકા ડાકણ ને મનસા ભુત.તેલ જુઓ ને તેલની ધાર જુઓ. આ તલમાં તેલ નથી.પ્રથમ સગો ને પ્રથમ દુશ્મન પણ પાડોશી.ફરે તે ચરે ને બાંધ્યો ભુખે મરે.આવ પાણા પગ પર એટલે કે હાથે કરીને મુસીબત વહોરવી,શિયાળાનુ છાણુ ને નાનપણનુ નાણુ.નરહે વાંસ નબજે બાંસુરી.રોતી તી ને પિયરીયા મળ્યા.અસાર સંસારમાં સાસરે જ સાર છે. પુછો શંકર ને વિષ્ણુ ભગવાનને.હોઠ સાજા તો ઉતર ઝાઝા.હાજર સો હથિયાર. હથોડીના સો ને હથોડાનો એક જ ઘા બસ.સહિયારી સાસુની ઉકરડે કાણ.ઘરમના કામમાં ઢીલ નહિ.પહેલુ પાત્ર સવા લાખનુ.ગાંડાના ગામ નહોય.ઉલમાથી ચુલમાં . ઘરની દાઝેલી વનમાં જાય તો વનમાં લાગે આગ.આદાની સુઠ થઇ ગઇ.વિશ્રવાસે વહાણ ડુબી જાય.ડાહ્યા માણસ ભુલે ત્યારે આખી ભીંત ભુલે.ઉતાવળા સો બહાવરા ને ધીરા સો ગંભીર.ચોરનો ભાઇ ઘંટીચોર.શેરને માથે સવાશૈર.સમય બલવાન નહિ પુરુષ બલવાન.મસાણ ગયેલા લાકડા પાછા નઆવે.પછેડી પ્રમાણે સોડ તાણવાની.મીઠા ઝાડના મુળ નખોદાય.મન હોય તો માળવે જવાય. મફતનો મુળો ગાજર જેવો.નાડે નાડે નોખા.સોયનુ કામ તલવાર ન કરી શકે.મોરલો કળા કરી ગયો એટલે કે છેતરી ગયો.લાતોના ભુત વાતોથી ન માને.દંહી દુધમાં પગ રાખવો.નાચનારીનુ આંગણુ વાંકુ.બૈરાના પેટમાં ખીર ખાટી ન થાય.ઉજ્જડ ગામમાં એરંડો પ્રધાન.ધોળે દિવસે તારા દેખાવા.લુલી વાસીદુ કરે ને બે જણા કેડ ઝાલે.દિવા પાછળ અંધારુ. ધોળામાં ધુળ પડવી. આંગળી આપતા પોચો પકડવો.ધરમ કરતા ધાડ પડી.નેવાના પાણી મોભે ચડાવવા.પાણી ગમે ત્યા ઢોળો રેલો પગ નીચે જ આવે.

ગુજરાતી કહેવતો ૨

વાચકમિત્રો, આજે આપની સામે થોડી કહેવતો રજુ કરુ છું    પ્રથમ ધંધાકીય    જેમકે કારતક મહીને કણબી ડાહ્યો.ભણ્યો કણબી કુટુંબ તારે. સુતારનુ મન બાવળીયે. સઇની સાંજ ને મોચીનુ વહાણુ. મેલ કરવત મોચીના મોચી. ભામણ કા માગે ને કા મગાવે. જમના વેઠાય પણ જમાદારના ના વેઠાય. દુબળો સિપાઇ ઢેઢવાડે લોંઠકો. વાળંદના વાંકા હોય તો કોથળામાંથી ય કરડે. વાણિયો ખુશ થાય તો તાળી દે ને ભણેલો ખુશ થાય તો શિખામણ દે.           અન્ય     તાણ્યો વેલો થડે જાય. જેને કોઇ ન પંહોચે એને એના સંતાનો જ પંહોચે.બોડી બામણીનુ ખેતર ને બાવો રખોપીયો. ચણાના છોડ પર ચડાવવુ.ચૈતર ચડેનહિ ને વૈશાખ ઉતરે નહિ.બહાર બિલાડી ને ઘરમાં વાઘ.ખારા પાણીની માછલી મીઠા જળમાં મરી જાય. દરીયામાં રહેવુ ને મગરથી વેર.ગાડા નીચે કુતરુ.હાથીના પગમાં બધા આવીજાય.ઘેર ઘેર માટીના ચુલા.ઉજળી એટલુ દુધ નહિ. અજવાળી તો ય રાત એ રાત.ઘુવડ પાસે સુરજની વાત કરવી.પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી ને વહુના બારણામાંથી. સો દહાડા સાસુના તો એક દહાડો વહુનો. લોભે લક્ષણ જાય. અતિ લોભ પાપનુ મુળ.વહ ને વરસાદને કયારેય જશ નહોય.ખાડો ખોદે તે જ પડે.ભુતનુ ઘર પીપળો.કાણાને કાણો ના કહેવાય.ખાલી ચણો વાગે ઘણો.ગામને મોઢે ગરણુ ના બંધાય. પેટનો બળ્યો ગામ બાળે.કોઠીધોઇને કાદવ કાઢવો.ચતુર વહુ ચુલામાં ને ડાહ્યો દિકરો દેશાવર ભોગવે.જાનમાં કોઇ જાણે નહિ ને હું વરની ફોઇ.ઝાઝા  હાથ રળીયામણા.પારકે ભાણે માવજીભાઇ કાંધાળા.રાંકને રાબની વાત.લાલો લાભ વિના ન લોટે.લે લાલો ને ભરે હરદા.હાર્યો જુગારી બમણુ રમે.મુલ્લાની દોડ મસિ્દજ સુધી. ભાંગ્યુ ભાંગ્યુ તો ય ભરુચ.રોતો જાય તે મુઆની ખબર જ લાવે.અકરમીનો પડીયો કાણો. અકરમીના ટાંટીયા ને સકરમીની જીભ.હીરો ઘોધે જઇ આવ્યો ને ડેલે હાથ દઇ આવ્યો.શેઠ કરતા વાણોતર ને સાહેબ કરતા પટાવાળા ડાહ્યા. ચા કરતા કીટલી ગરમ.ડોશી મરી જાય પણ જમ ઘર ભાળી જાય.વૈદ્ય ને વકીલ  રોકડીયા ને જોશી  ડોશી ને ફાતડા ફોગટીયા.નવાણીયો કુટાઇ જાય.હરીજનને ઘરે હિર પાક્યુ.દેશમાં દિવાળી ને હાલારમાં હોળી.જેનો રાજા વેપારી એની પ્રજા ભિખારી.રામ રાખે એને કોણ ચાખે?.લાખ લુંટાયા પાછા આવે પણ શાખ નઆવે.નવરો નખ્ખોદ વાળે.છાંસ લેવા જવી ને દોણી સંતાડવી,દુધનો દાઝેલો છાસ પણ ફુંકીને પીવે.વઢકણી વહૂએ દિકરો જણ્યો,જર જમીન ને જોરુ ત્રણ કજીયાના છોરુ.ઓછુ પાત્ર ને અદકુ ભણ્યો.કણબીની જીભ કુહાડા કાપે એવી.ઘર ફુટયે ઘર જાય.નાણા વિનાનો નાથીયો નાણે નાથાલાલ.ડાહી સાસરે ન જાય ને ગાંડીને શિખામણ આપે.હાથ કંગન તો આરસીની શું જરુર?કોઇના બંગલા જોઇ આપણા ઝૂંપડા બાળી ન નખાય,પારકા રોટલાની કોર મીઠી લાગે.મે ને મહેમાન કેટલા દિન? મહેમાન ને માછલી ત્રણ દિવસે વાસી થઇ જાય.કોઇ ભાણાની ભાંગી દેપણ ભવની નહિ.ભાભાજી ભારમાં તો વહુજી લાજમા.  મન મોતી ને કાચ ભાંગ્યા પછી સંધાય નહિ.જેની જીભ વશમાં  દુનિયા એની મુઠ્ઠીમાં .તલવારના ઘા રુઝાય વેણના નહિ.દિવા તળે અંધારુ.સત્તા પાસે શાણપણ નકામુ. નામના મેળવવી સહેલી છૈ પણ પચાવવી અઘરી છે.વગર વિચાર્યે જે કરે તે પાછળથી પસ્તાય.તળાવે જઇને તરસ્યો રહ્યો.બાવાના બે ય બગડ્યા. ધોબીનો કુતરો નહિ ઘરનો કે ઘાટનો. ભામણ બે ગામ વચ્ચે આસન વિના રહે.ગરીબની નારી સહુની ભાભી.ઘરના ઘંટી ચાટે ને પાડોશીને આટો.વાડ વિના વેલો ના ચડે.પ્યાલીમાં ડુબ્યો તે શીશામાં ઉતરે.પહેલા માણસ દારુ પીવે ને પછી દારુ માણસને પી જાય. પાઇની પેદાશ નહિ ને ઘડીની નવરાશ નહિ. આગેવાન આંધળો એનુ કટક કુવામાં.નરસાની પાનશેરી ભારે.વિવાહ વેચાતા ને શ્રાધ્ધ ઉછીના.કામ કરે કોઠીને જશ લઇ જાય જેઠી.દયા ડાકણને ખાય.લગને લગને કુંવારા.બાવા ઉઠયાને બગલમાં હાથ.દળી દળીને ઢંાકણીમાં ઉધરાવવુ.ગરીબનો ગુસ્સોને ભિખારીનો ઉપવાસની કોઇ કિંમતનહિ.બાડા ગામમાં બાર તેરસ.ધરમના કામમાં ઢીલ નહિ.ધાર્યુ ધણીનુ થાય. કપાસીયે કોઠી ફાટી ન જાય.પહેલા મળે ફાંટમાં ને પછી મળે વાણિયાની હાટમાં.નવુ નવ દહાડા ને જુનુ  જન્મારો.બાળોતીયાના બળેલ ઠાઠડીએ ય ન ઠરે.સુરતનુ જમણ ને કાશીનુ મરણ.લાગે તો તીર નહિતર તુક્કા.રાજાને ગમે તે રાણી છાણા વીણતી આણી.બાર હાથનુ ચીભડુ ને તે હાથનુ બીયુ,કુલડીમાં ગોળ ભાંગવો.બાર વરસે બાવો બોલ્યો.કામ કર્યુ એણે કામણ કર્યુ.અણી ચુક્યો સો વરસ   જીવે. શુળીનો ઘા  સોયથી જાય જો ભાગ્ય પાધરા હોય તો.છાતી પર મગ દળવા.ગામ હોય ત્યા ઉકરડો હોય.ઉપર આભ નીચે ધરતી.ભીખના હાંડલા સીકે ન ચડે. માગ્યા ઘીએ ચુરમા નથાય.સો ગરણે ગળીને પાણી પીવુ.વાયરા પ્રમાણે વાવલવુ. સામે પુરે તરવુ.પાકા ઘડે કાંઠા ન ચડે.ઘરના ભુવા ને ઘરના ડાકલા.દેખવુ ય નહિ ને દાઝવુ ય નહિ.સુંઠને ગાંગડે ગાંધી ન થવાય.મા મુળો ને બાપ ગાજર.ગાજરની પીપુડી વાગેતો ઠીક નહિતર ખાઇ જવાય. મફતનો મુળો ગાજર જેવો.ભુખ નજુએ વાસી ભાત ને ઉંઘ ન જુએ ઉકરડો.ગારાની ગોરને કપાસીયાની આંખો

ગુજરાતી કહેવતો

માનનીય વાંચકો, આપણી ગુજરાતી ભાષામાં ઘણી રસપ્રદ ને સચોટ કહેવતો છે જે થોડામાં ઘણુ સમજાવી જાય છે. એવી કેટલીક કહેવતો અંહી રજુ કરુ છુ. પ્રથમ આપણે પ્રાણીઓ ને પશુ પરથી આવતી કહેવતો લઇએ
કોયલ ને કાગડો રંગે સરખા પણ રાગે પરખાય.   કુકડો બોલે તો જ વહાણૂ વાય?    કીડીને કોશનો ડામ.  ઝાઝી કીડી  સાપને તાણે.કીડીને  કણ ને હાથીને મણ. કીડી સાચવે ને તેતર ખાય.કાગડાને રમત થાય ને દેડકાનો જીવ જાય.  કાગને ડોળે રાહ જોવી. ચતુર કાગડો અંતે વિષ્ટા પર બેઠો. કાગડાના મોઢામાં કપુર. કાગડાની કાણ તે કાગારોળ.ગાય મારીને કુતરા ધરાવવા.કાગડા બધે કાળા.કાગનુ બેસવુ ને ડાળનુ ભાંગવુ.ઘોબીનો કુતરા નહિ ઘરનો નહિ ઘાટનો.શેરીમાં તો કુતરુ ય લોઠકુ.શિયાળ તાણે સીમ ભણી ને કુતરુ તાણે ગામ ભણી.કુતરાને સિંહાસને બેસાડો તોય જોડો ચાવવાનો.કાગડો દંહીથરુ લઇ ગયો.કોયલની પીલુ ટાણે જ ચાંચ પાકે. કુતરાની પુંછડી ભોયમાં દાટો તો ય વાંકી ને વાંકી.કાળના કાગડા ખાઇ જવા.કુવાનો દેડકો  કુપમંડુક.ભસતા કોતરા કરડેનહિને ગાંજ્યા મેહ વરસે નહિ.કાગડો હંસની ચાલ ચાલવા જાય.       ગરજે ગધેડાને ય બાપ કહેવો પડે.  કુંભાર કરતા ગધેડા ડાહ્યા, કુંભારને રીસ ચડે તો ગધેડાના કાન આમળે. ગધેડાની પાછળ ને ઘોડાની આગળ ઉભુ ન રહેવાય. ગોરીયો ગમાણે આવી જાય.ડાંભ્યો બળદ કોઢે ન જાય.ધો મરવાની થાય ત્યારે વાધરી વાડે જાય.ઢેલના પગ નવ દિવસ રાતા. ઘરડી ઘોડીને લાલ લગામ.ઘોડા ઘર આપણા મારે રાબ ને તારે લાકડા. પટેલની ઘોડી પાધર સુધી.વછેરા વધારે કુદે. આંધળૂ વણે ને વાછડુ ચાવે.દશેરાને દિવસે જ ઘોડો ના દોડે.
 દુધ પાઇને સાપ ઉછેરવો. છાણે ચડાવીને વીંછી ધેર લાવવો.મોરના ઇંડા ચીતરવા નપડે.સાપ ગયાને લિસોટા રહ્યા. સાપ દરમાં સીધો ચાલે.સંધર્યો સાપ પણ કામમાં આવે.સાપ મરે નહિ ને લાઠી ભાંગે નહિ.ગ્રહણ ટાણે સાપ નીકળવો.આંકડે મધ ને માખો વિનાનુ.સાપે છછૂંદર ગળી.લાકડે માંકડુ વળગાડવુ.સાપનો ભારો. એક જાળામાં સો સાપ.ખીલાના જોરે વાછરડુ કુદે.સાપને ધેર પરોણો સાપ.ગધેડી વિયાયને ગામને ઉજાગરો.ઘરની વાણી પોપટ બોલે.સો ઉંદર મારી બિલ્લી હજ કરવા નીખળી. મેરિ બિલ્લી મુઝે મ્યાઉ. બીલાડીને ડોકે ઘંટ કોણ બાંધવા જાય.ચકલી ફુલેકે ચડે. ચકી બાઇ નાહી રહ્યા. ખાખરાની ખીસખોલી સાકરનો સ્વાદ શું જાણે.ખોદ્યો ડુંગર ને કાઢ્યો ઉંદર. ઉંદર ફુકી ફુકીને ખાય.પાડાને વાંકે પખાલીને ડામ.ઉંટ ઉકરડે ચડયુ.ઉંટના અઢારે વાંકા. ઉંટે કર્યા ઢેકા તો માણસે કર્યા કાંઠા. ઉંટ મરે તો ય મારવાડ સામે જોવે,ઉંટ મુકે આંકડોને બકરી મુકે કાંકરો.અભાગીને ઉંટ પર બેસાડો ોતય કુતરુ કરડી જાય.મધ હોય ત્યા માખી આવે જ.રાજા વાજાને વાંદરા કોઇના થાય.બાંધે એની તલવાર ને વાળે એની ગાય.વાંરાને નિસરણી આપવી. વાંદરો ઘરડો થાય પણ ગુલાંટ ન ભુલે.ઘાંચીનો બળદ ઠેરનો ઠેર.વ્યાજના ઘોડાને કોઇ ના પહોચે.ઉંટ ગાંગરતે પલાણ,વાધરી માટે ભેંસ મારવી.બીલાડીના પેટમાં ખીર ન ટકે. ધોળો હાથી બાંધવો. હાથીના ચાવવા ને દેખાડવાના નોખા. હાથી જીવતો લાખનો ને મરે સવા લાખનો.,હાથી પાછળ કુતરા.માગેલી ભેંસ ભાદરવે વસુકે.ભેંસ આગળ ભાગવત.ભરમની ભેંસે પાડો જણ્યો. ભેંસના શીંગડા ભેંસને ભારે.ડેલી આડો સાંઢિયો.ભેંસ ભાગોળે ને છાંસ વાગોળે ને ઘેર ઘમાઘમ.ભેંસ ભામણ ને ભાજી પાણીથી રાજી.મિયાની ભેંસને ડોબુ ના કહેવાય.ધરમની ગાયના દાંત ન જોવાય.મરકટ કોટે હાર ને જુગારી ગાંઠે ગર્થ ટકે કેટલી વાર?વાઘને કોણ કહે કે તારુ મોં ગંધાય. વાઘની બોડમા  હાથ નાખવો ને સુતેલા સિંહને જગાડવો.