મોટીબેન આંધીની જેમ આવી ચડીને શાંત જીદંગીને ડહોળી ગઇ. ન જાણે પણ કેમ એની અમંગળ વાણી એનુ પોત પ્રકાશવા માંડી.આજસુધી ઘરમાં સથવારા રુપ એક માસી એની સાથે રહેતા હતા. ઘર સંભાળતા, ગમે ત્યારે એ થાકીને ઘેરઆવે, માસી એને ગરમ રસોઇ બનાવીને જમાડે.સુખદુઃખમા સાથ આપે.એવા એ માસી અચાનક બિમાર પડ્યા. લકવાનો ભોગ બનીગયા. કોઇ દવા કારગત ન નીવડી. કંચનાનો એક માત્રસહારો ભાંગી પડ્યો એ એકલવાઇ જીંદગી અૌર એકલી બની ગઇ. પણ મુસીબત આવે ત્યારે એકલી નથી આવતી પણ બેચારને નોતરતી આવે છે. એક દિવસ સવારે કોઇએ બારણુ ઠોક્યુ. એણે બારણુ ખોલ્યુ તો સામે બે વ્યક્તિ ઉભી હતી.એક પૌઢ છતા પ્રયત્નપુર્વક યુવાન દેખાતી સ્ત્રી ને એટલીજ ઉંમરનો પુરુષ. કંચના બેમાથી કોઇને ઓળખતી નહોતી. અજાણ્યાલોકોને આવકારતા એ અચકાઇ.ઘરમાં એકલી હતી ને આજકાલ સમાજમાં બનતા અનિષ્ટ બનાવોએ એને ભયભીત કરી દીધી હતી. આગંતુકે એની અકળામણ પારખી.એણે આગળ આવીને પ્રણામ કર્યા ને પોતાની ઓળખાણ આપી. ' મારુ નામ નિમા. હુ ડો. વિશાલની પત્નિ છુ. તમારાથી અલગ થઇ ને મારી સાથે વિવાહ કર્યા હતા.પછી તરત જ અમે વિદેશ જતા રહ્યા હતા. વિશાલે તમારા વિષે ઘણી વાતો કરી છે. મને પણ આજે દયાના દેવી એવા તમને મળીને આનંદ થાય છે. 'થોડુ અટકીને ઉમેર્યુ' ' હવે મને મળીને તમને આનંદ થશૈ કે કેમ?એ હુ જાણતી નથી. કારણ કે અમે અંહી પરદેશથી કાયદેસરના કામે તમને મળવા આવેલા છીએ.' આ મારા વકીલ હેમાંશુ રાવ છે.' 'આવનારે પોતાના પરિચય સાથે આવવાનુ પ્રયોજન જણાવ્યુ. કંચના ગભરાઇ ગઇ. એતો આ બન્નેથી અજાણ. કાયદેસરનુ કામ ને વકિલની હાજરી. ! એણે પુછ્યુ' ડો. વિશાલ પોતે કયા છે? એ હાજર હોય તો ઘણા સવાલ ઉકલી જાય'. ' ડો.વિશાલ તો તો કહેતા એ નીચુ જોઇ ગઇ. કદાચ પોતાના આંસુ છુપાવી રહી હતી.વાતાવરણમાં વગર બોલ્યે ગ્લાનિ છવાઇ ગઇ. થોડીવારે સ્વસ્થ થયા પછી એણે સમાચાર આપ્યા.'ડો .વિશાલ એકાદ વરસ પહેલા કાર અકસ્માતમા 'ને એ આગળ બોલતા અટકી ગઇ. કંચના સમજી ગઇ. એ ગમગીન થઇ ગઇ. વિશાલ ભલે એનો અત્યારે કોઇ નહોતો.પણ એક માણસ તરીકે એણે જે ઉદારતા સમજણ દાખવી હતી. એ ઉમદા માણસ થોડા આંસુને લાયક હતો જ.દુનિયાના ગમે તે ખુણે, કંચનાથી દુર , તો પણ એનો અદ્રશ્ય સહારો એણે અનુભવ્યો હતો ને આજે એ પણ ઓગળી ગયો હતો. એણે બન્નેએ અંદર બોલાવ્યા. સોફા પર બેસવાનુ સુચન કરી ચાપાણી કરવા જતી જ હતી કે નીમાએ એને રોકીને પોતાના કામની અગત્યતા સમજાવી.' બેન, અમે જરુરી કામ માટે આવ્યા છીએ. આ બંગલો વિશાલે મારા નામ પર કર્યો છે, આજુઓ કાયદેસરનૂ વિલ. આએનુ ડેથ સર્ટીફિકેટ. બધા દસ્તાવેજ તમારી સામે છે.તમે વાંચો,વિચારો,ને જરુર પડેતો તમારાવકીલને મળી બધુ સમજી લો, તમારે ભાડે રહેવુ હોય, ખરીદવો હોય તો તમને પ્રથમ પસંદગી મળશે. પણ એ બધુ તોઆપણે પછી વિચારીશુ. અમારી પાસે સમય થોડો છે. એટલે તમારો સહકાર ની આશા રાખુ છુ. ' આભાર સાથે એલોકો વિદાય થયા. થોડીવાર તો કંચનાને તમ્મર આવી ગયા. એના જીવનમાં આવતા દરેક લોકો એની જીંદગીનો થોડો થોડો ભાગ જાણે કાતરતા જતા હતા. પણ હકીકતને સ્વીકાર્યા વિના છુટકો પણ નહોતો. એ એના વકીલને મળી. વકિલે બધા પેપર ચીવટથી જોયા. સલાહ આપી.' બેન, સર્ટી ફિકેટ સાચા છે. કોઇ છેતરપીંડીકે છળકપટ જેવુ લાગતુ નથી. હા, તમારા પક્ષે કાયદો એટલી મદદ કરીશકે કે તમે લાંબા સમયથી આ મકાનમાં રહો છો. તમારુ કાયદેસરનુ રહેઠાણ છે. એબાબત ઉપર આપણે લડત આપી શકીએ. જયા સુધી ચુકાદો નઆવે ત્યા સુધી કોઇ તમને મકાન ખાલી ન કરાવી શકે. પરદેશી લોકો છેએટલે ધક્કાથી બચવા સસ્તામાં મકાન કાઢીનાખવા પણ તૈયાર થાય. એ વખતે આપણે તમારી ઇચ્છા પ્રમાણે વિચારીશુ.' પણ આ દુન્યવી ઉકેલ હતો. કંચનાને અણહકનુ કશુ જોઇતુ નહોતુ. વિશાલે કેવા સંજોગોમાં આનિર્ણય લીધો હશે એ તો એ જ જાણતો હશે. જે હોય તે પણ એને આવી કાયદા કાનુન એ કોર્ટના ચક્ક્રમાં પડવુ નહોતુ. કાયદો ગમે તે કહે પણ કુદરતના કાનુન પ્રમાણે એ આ મિલક્તની માત્ર રખેવાળ હતી. માલિક નહિ. ે વિશાલની ઉદારતા હતી કે એણે એને બેઘર કરી નહોતી. બલ્કે આજીવન રહેવાની પરવાનગી આપી હતી.એ જો એને માલકિન બનાવીને ગયો હોત તો અલગ વાત હતી. ઉપરાંત કામધંધો છોડીને કોર્ટ કચેરીમાં ધક્કા ખાવાની એની તૈયારી નહોતી.આવા ખર્ચા પોષાય એમ પણ નહોતા.સૌથી વિશેષ તો એ કે એને આમિલકત જોડે કોઇ લગાવ નહોતો. એકલા જીવને આ જાળવવાની જંજાળ ને ભોગવવાના નામે મીંડુ
એટલે નીમાએ બહુ ઓછા ભાડા સાથે રહેવાની ને બંગલો સંભાલવાની અરજ કરી. પણ એણે ના પાડી દીધી.નક્કી થયા પછી ટુંકસમયમાં જે વસ્તુ સાથે એ ચાલીમાથી વરસો પહેલા આવી હતી એ જ લઇને નીકળી ગઇ. ઘરની એકપણ કિંમતી વસ્તૂને હાથ પણ ન લગાડ્યો. નીમાએ આવી નિસ્પૃહ વ્યકિત કોઇ દિવસ જોઇ કે સાંભળી નહોતિ.કલ્પનામાં પણ ન આવે કે મહાનગરમાં આટલી સંપતિ કોઇ આસાનીથી ખાલી કરી દે. એણે મનોમન આમહાન નારીને પ્રણામ કર્યા. કંચના ચાલીમા આવી તો ખરી.પણ આ કુંવરબેનના જમાનાની ચાલી નહોતી રહી.જયા એનુ ઉતમ ઘડતર થયુ હતુ, ત્યા હવે બધે ' મદાલશા 'રાજ કરતી હતી. અહી પણ વીસમી સદી ને ભૌતિકવાદ પહોચી. ગયા હતા.એક પરિવારની જેમ રહેતા નેએ ેકબીજાની સાસંભાળ રાખતા લોકો હવે વ્યકિતવાદી થઇ ગયા હતા.કોઇની પાસે હવે બીજાની મુશ્કેલી સમજવાનો કે મદદ કરવાનો વખત નહોતો. બધાને કશુક મેળવવુ હતુને એ દોડમા જીવનમુલ્યો વિસરાઇ ગયા હતા,ભૌતિકવાદે સર્જેલો અસંતોષ પ્રસરી રહ્યો હતો.માનવતા પાછળ ઘસાતી પેઢી ખલાસ થઇ ગઇ હતી. નવી પેઢી એશો આરામના સપના જોતી તઇ ગઇહતી. કંચના આ ઘેલછાના ઘૂઘવતા પુરને એકબાજુ ઉભી રહીને જોતી રહી એને એ સમજાતુ નહોતુ આ બધુ એકાએક કેમ બદલાઇ ગયુ? જાણે દરેક વસ્તુ ને વ્યકિત એની વિરુધ્ધમા જ કામ કરતી હતી. એણે ક્યા ભુલ કરી હતી? આબધુ વિચારતાવાનો ય હવે થાક લાગવા માંડ્યો.નિરાશા એને ઘેરી વળી.જીંદગી માં આવતા સંઘર્ષો સામે એકલે હાથે લડતા લડતા એ થાકી ગઇ હતી. એબધા માટે હતી, પણ એને માટે કોઇ નહોતુ.!આજ સુધી બૌજા લોકોના દુઃખદર્દનો ખ્યાલ કરી પોતાની જાત ઘસી નાખી હતી. જાતની સંભાળ નહોતી લીધી. હવે મનની સાથે શરીર પણ થાકી ગયુ હતુ. એ પણ આરામ ઝંખતુ હતુ. છેવટે એ તાવમાં પટકાઇ પડી.ત્યારે એટલુ તો સમજાયુ કેહવે લોકો એની પાસે નહિ આવે.એને જ લોકો પાસે જવુ પડશે. મહામહેનતે ઉભી થઇને લાકડીને ટેકે એ જ્યારે નજીકમાં આવેલા વૃધ્ધાશ્રમમા જવા નીકળી ત્યારે એને ટેકો આપવા વાળુ કોઇ નહોતુ.હા. વાંઝણીદયા ખાનાર થોડાક હતા.' બિચારી , બાપડી.આખી જીંદગી બીજા માટે ઘસાણી.આજે એને જરુર છે તો છે કોઇ ટેકો કરનારુ.? આવો ગણગણાટ એના દુખાતા દિલને વધારે દઝાડી ગયો. આએનો છેલ્લો આશરો. પણ ત્યાય એને શાતા નમળી.'અક્ષય' એનો ભાણેજ કયાકથી સમાચાર લઇ આવ્યો હશે. તે અહીઆવીને મરતી સિંહણઆસપાસ ઝરખ ભાંગડા કરે એમ માસીની દુર્દશા પર હાંસી ઉડાવી રહ્યો હતો. પણ કુદરતને પલ્લે કંચનાની પરિક્ષા પુરી થઇ હતી ને એ બરાબર પાસ થઇ હતી. અક્ષયની કાર પાસે જ એક અફલાતુન કાર આવીને ઉભી રહી.યુવાન ડોકટર બહાર આવ્યો. કંચના પર નજર પડતા એ દોડયો.'બેન, તમે અહી? આ હાલતમાં ?કયા હતા અત્યાર સુધી? એસાથે જ એની આંખોમાં આંસુ વહીનિકળ્યા.'કોણ ?' એણે આંખો ખોલી ને જોવાનો પ્રયત્ન કર્યો. અવાજ પરિચીત લાગતો હતો પણ યાદ આવતુ નહોતુ. ' બેન 'હુ સતીશ,ભુલી ગયા મને? તમારા પ્રતાપે તો ગાડીમા ફરુ છુ. ડોકટર થયા પછી તમને બહુ શોધ્યા. તમારો જ શીખવેલો સેવા ધર્મ. અહી સેવા આપવા આવુ છુ,ને તમારો ભેટો થઇ ગયો.બેન, તમને કશુ થયુ હોત તો ભગવાનને શ્રાપ લાગી જાત.ધરતીનુ ગૌરવ જોખમાઇ જાત.સતની તાણ પડી જાત' સતીશે એના આંસુ લુછ્યાને કહ્યુ' ચાલો બેન,આપણે ઘેર, જીવીશ ત્યા સુધી સાચવીશ.' એણે બે હાથની ખોયમાં કંચનાને ઉપાડીને કારમાં સુવડાવી. કાર ચાલુ થઇને સાઇલેન્સરનો ઘુમાડો પાછળ ઉભેલા અક્ષયનુ મોં કાળુ કરતો ગયો,બરાબર હતુ ને! સંપુર્ણ
No comments:
Post a Comment